T.C.

GELİR İDARESİ   BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ   DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef   Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)

TARİH : 19.12.2008
SAYI       :   KDV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.09.11400
KONU     : Kitap yazarlığı faaliyetinden elde edilen   kazancıngelir ve KDV’den istisna olup   olmadığı.…

             İlgide kayıtlı dilekçeniz   incelenmiştir.

193 Sayılı   Gelir Vergisi Kanunu’nun ‘Serbest Meslek Kazancının Tarifi’ başlıklı   65. maddesinde ‘Her   türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade   şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan   işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk   altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.’ hükmü yer   almaktadır.

Aynı Kanun’un   18. maddesinde; ‘Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin   ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel   araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf,   film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete,   dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak   veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira   beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek   veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden   müstesnadır.

Eserlerin   neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında   alınan bedel ve ücretler istisnaya   dahildir.

Yukarıda   yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü   maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.’ hükmü yer   almaktadır.

Diğer   taraftan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun ‘Vergi Tevkifatı’ başlıklı 94.   maddesinde; ‘Kamu idare ve   müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları,   dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu   yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî   işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan   ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak   sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.’ hükmüne yer verilmiş,   maddenin 2/a bendinde de; yaptıkları 18’inci madde   kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden vergi   tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Öte yandan,   149 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin I/d bölümüne göre, söz konusu   serbest meslek kazancı istisnasının uygulanabilmesi, istisnaya konu eserlerin   5846 Sayılı Fikir Ve   Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre ‘eser’ niteliğinde olması koşuluna   bağlanmış olup, Fikir Ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 1/B-a maddesinde, ‘eser’;   ‘Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat,   musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri’   olarak ifade edilmiştir.

Bu hüküm ve   açıklamalara göre, tarafınızdan yapılan çalışmaların 5846 Sayılı   Fikir Ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre ‘eser’ niteliğinde olması koşulu   ile söz konusu çalışmaların satılması, devri, temliki ve kiralanmasından   elde edilecek kazanç nedeniyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde yer alan   istisnadan faydalanmanız mümkündür.

Ayrıca söz   konusu çalışmalarınızın Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılanlara   satılması halinde, ödemeyi yapanlarca gider pusulası düzenlenerek Gelir Vergisi   Kanunu’nun 94/2-a   maddesi gereğince gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bu   çalışmaların nihai   tüketicilere satılması durumda ise, tarafınızdan serbest meslek makbuzu düzenlenerek kazancınızın   belgelendirilmesi, gelir vergisi tevkifatı yapılmaması ve söz konusu istisna kazançlarınızdan   dolayı yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmemesi gerekmektedir.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1. maddesinde   serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer   vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9. maddesinde;   Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere   taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır.  

Kanuna bağlı olarak yayımlanan 19 Seri No.lu Katma Değer   Vergisi Genel Tebliği’nde konuya açıklık getirilmiş ve Gelir Vergisi Kanunu’nun   18. maddesinde sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli bir şekilde yapanların   gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacağı, arızi nitelik taşıyan serbest   meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacağı ve Gelir Vergisi Kanunu’nun   3239 sayılı Kanunla değişik 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de   yukarıdaki hükmün geçerli olacağı belirtilmiştir.

Bu itibarla, sözü edilen 18. madde kapsamına giren   faaliyetlerin mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma   değer vergisi mükellefiyetini gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak   yapılması halinde ise yukarıdaki açıklama çerçevesinde vergi aranılmayacaktır.  

Yukarıdaki açıklanan Tebliğ ile, bu yetkiye dayanılarak Gelir   Vergisi Kanunu’nun sözü edilen 18. maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri   münhasıran aynı Kanunun 94. maddesinde zikredilen kişi ve kuruluşlara yapanların   katma değer vergisinin bu kişi ve kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan   edilmesinin uygun görüldüğü, ancak serbest meslek erbabının bu uygulamadan   faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetlerinin   sadece Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. Maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret   olması ve işlemlerin tamamının aynı Kanunun 94. Maddesine göre, gelir vergisi   stopajına tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.

Ayrıca, bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi   Kanunu’nun 18. maddesi kapsamına giren kişilerin bu durumu önceden vergi   sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. 18. madde kapsamına giren teslim veya   hizmetleri 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşlar yanında maddede yer   almayanlara da yapanlar bu uygulamadan faydalanamayacaktır.

224 Seri No.lu Gelir   Vergisi Genel Tebliği’nin; ‘5′ maddesinde;

‘Yukarıda belirtilen düzenlemelere paralel olarak, Gelir   Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde belirtilen teslim ve hizmetleri münhasıran   aynı kanunun 94. maddesinde sayılan kişi ve kurumlara yapanların katma değer   vergisi yükümlülükleri, hasılatlarına bağlı olmaksızın, 19 Seri No.lu Katma   Değer Vergisi Genel Tebliği’nde açıklandığı şekilde, tevkifat yapmakla sorumlu   olanlarca yerine getirilecektir.’ denilmektedir.

Diğer taraftan, Bakanlık Makamı’ndan alınan … tarih ve … sayılı   yazıda;

‘…

Bu hükme göre, telif hakkına konu olan hususlarda devamlılık   arzedecek şekilde faaliyette bulunulmaması ve bu işin mutad meslek haline   getirilmemesi, başka bir ifade ile aynı yılda veya birbirini takip eden yıllarda   birden fazla eser meydana getirilmemesi şartıyla, sözü edilen faaliyetlerin   arızi serbest meslek faaliyeti kapsamına gireceğinden söz konusu kitabın   …tarafından satışı katma değer vergisine tabi   olmayacaktır.’denilmektedir.

Buna göre, tarafınızca yapılan çalışmaların   aynı yılda yada birbirini takip eden yıllarda birden fazla  yapılması   halinde faaliyetiniz    mutad meslek faaliyeti kapsamına gireceğinden katma   değer vergisinden istisna olması mümkün bulunmamakta olup, KDV mükellefiyeti   tesis ettirmeniz gerekmektedir. Söz konusu faaliyetin mutad meslek haline   getirilmeden arızi olarak yapılması halinde ise elde edilen kazanç arızi kazanç   olacağından bu faaliyetle ilgili olarak herhangi bir katma değer vergisi   mükellefiyeti tesis ettirilmeyecektir.

Ancak,  söz konusu   çalışmalarınızın tamamının Gelir Vergisi Kanunu 94. maddesinde sayılan kurum ve   kuruluşlara teslim edilmesi halinde KDV ile ilgili yükümlülükler tevkifat   yapmakla sorumlu olan bu kurum ve kuruluşlarca yerine getirilebileceğinden bu   durumda KDV mükellefiyeti tesis ettirmenize gerek bulunmamaktadır.