Babadan, anadan ve kocadan aylık nasıl bağlanıyor

|Hürriyet Gazetesi| |08.08.2009|

ÖZELLİKLE bayan okurlarımızın, en çok sorduğu konulardan biri de; ölen anne, baba ya da kocalarından bağlanacak aylıkla ilgili.
 

Çok sayıda bayan okuyucumuz ‘Önce babam sonra da kocam öldü. Hem babamdan hem de kocamdan aylık alabilir miyim?’ diye soruyorlar.

Baba ve kocadan, hangisi önce ölürse ölsün, sonuç değişmiyor. Çünkü, yeni Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında; hem babadan hem de kocadan aylık bağlanması söz konusu değil.

EN YÜKSEK OLANI TERCİH

1 Ekim 2008’den önce, dul kalan kadına hem babadan hem de kocadan aylık bağlanabiliyordu. Yeni yasa ile 1 Ekim 2008’den itibaren her ikisinden de aylık bağlanamıyor. Ancak 1 Ekim 2008’den önce, babadan ve kocadan ayrı ayrı bağlanan aylıklar kesilmeyecek.

1 Ekim 2008’den sonra hem kocadan hem babadan aylık bağlanamayacak ama babası ve kocası ölen kadının, eşinden ve babasından bağlanacak olan aylıklardan, yüksek olanı tercih etme hakkı var.

Örneğin; babasından 1000 TL, kocasından 600 TL aylık bağlanacak olan kadın, ölen babasından aylık bağlanmasını tercih edebilir.

HEM ANADAN HEM BABADAN

Çalışmayan bekar kız çocuğuna, vefat eden annesinden de babasından da aylık bağlanabiliyor.

Annesi ya da babasından bağlanması gereken yetim aylığından, tutar olarak hangisi yüksek ise o aylığın tamamı, diğerinin ise yarısı bağlanıyor.

ÜÇ KOCADAN ÜÇ MAAŞ

Bu arada bir okuyucumuz da ‘Ölen üç kocamdan da aylık alıyorum. Yeni Kanun üç kocadan üç maaşı kaldırdı mı?’ diye soruyor.

Evet kaldırdı…

1 Ekim 2008 öncesi; ölen kocaları; SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensubu olan dul kadına, üç kocasından da aylık bağlanıyordu. Ölen iki ya da üç kocası da SSK’lı ise, en yüksek olan aylık bağlanıyordu. Bu uygulama üç kocası da Bağ-Kur’lu olan veya TC Emekli Sandığı mensubu olan için de benzer uygulama geçerliydi.

1 Ekim 2008’den itibaren, 3 kocadan 3 aylık olayına son verildi.

Ancak 1 Ekim 2008’den önce bağlanan aylıklar kesilmediği için, bu durumda olanlar yani 3 kocadan aylık alanlar yine 3 kocadanayrı ayrıaylık almaya devam edecekler.

ÇALIŞAN KIZ ÇOCUĞU

Ölen anne ya da baba, TC Emekli Sandığı mensubu ise, bekar kız çocuğuna sigortalı işçi ya da işveren olarak çalışsa dahi, anne-babasından, aylık bağlanabiliyor.

Kız çocuğu da emekli sandığı mensubu ise ya da evliyse, aylık bağlanmaz.

Kız çocuğu Emekli Sandığı’ndan kendi çalışması nedeniyle emekli aylığı alıyorsa, anne ve babasından aylık bağlanmaz.

Eşinden boşanan ya da eşi öldüğü için dul kalan kadına da aynı şartlarla aylık bağlanabiliyor.

SSK sigortalısı ya da Bağ-Kur’lu anne-baba öldüğünde, çalışan ya da boşanmış veya dul çocuğuna, anne-babadan yetim aylığı bağlanmaz.

ERKEK ÇOCUKLAR

Çocuk oldukları sürece, ölen anne ve babalarından aylık alabiliyorlar.

Aylık bağlanan çocuk 18 yaşını aştığında; lise ve dengi öğrenim görüyorsa 20, yüksek öğretim yapıyorsa 25 yaşına kadar, ölen anne ve babasından aylık alabiliyor.

Malul olan erkek çocuklara da çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirmesi koşuluyla yaş sınırı aranmaksızın aylık bağlanabiliyor. Erkek çocuğun cinsiyet değiştirmesi halinde de bekar kız çocuğu gibi, yaş sınırına bakılmaksızın aylık bağlanabiliyor.

ŞÜKRÜ KIZILOT