I- GİRİŞ

 

Avukatların staj süreci ile ilgili düzenlemenin yer aldığı 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 15. maddesinde, avukatlık stajının bir yıl olduğu, stajın ilk altı ayının mahkemelerde, kalan altı ayının ise en az beş yıl kıdemi olan bir avukat yanında yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

 

Avukatların staj yapmaları kanundan doğan bir zorunluluk olması nedeniyle stajyer avukatlar, söz konusu bir yıllık dönemde sigortalı sayılmamaktadırlar. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ‘Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler‘ başlıklı 41. maddesi gereğince, sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanlara normal staj sürelerini borçlanabilme hakkı getirilmiş olsa da, stajyerlerin söz konusu sürelerde genel sağlık sigortasından yararlanmalarına imkan sağlayan bir düzenleme yer almamaktaydı.

 

25.02.2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) ile stajyer avukatların, staj sürelerinde genel sağlık sigortasından yararlanmalarına imkan sağlanmıştır.

 

II- 6111 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER

 

6111 sayılı Kanun’un 34. maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un 60. maddesine eklenen sekizinci fıkra ile 19.03.1969 tarih ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajı yapmakta olanlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanların staj süresi ile sınırlı olmak üzere genel sağlık sigortalısı sayılacağı, bu şekilde genel sağlık sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortası primleri 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının % 6’sı olduğu ve bu primlerin Türkiye Barolar Birliği tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

 

Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzerine, stajyer avukatların genel sağlık sigortalılığı iki şarta bağlanmaktadır. Bunlar;

 

1- 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajının yapılmakta olunması (1 yıllık süre)

 

2- 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olunmaması dır.

 

Ayrıca, 6111 sayılı Kanun’un 52. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 32. madde uyarınca, avukatlık stajına başlayanlardan stajyerliklerianılan fıkraların yürürlüğe girdiği tarihten önce başlamış olanların genel sağlık sigortalılıklarının söz konusu fıkraların yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayacağı vestajyerlerin Türkiye Barolar Birliğincebu tarihten itibaren bir ay içerisinde genel sağlık sigortası giriş bildirgesiyle Kuruma bildirileceği belirtilmektedir.

 

6111 sayılı Kanun’un Yürürlük başlıklı 215 inci maddesinde; Kanun’un 34. maddesinin ve 52. maddesiyle 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 32. maddesinin 6111 sayılı Kanun’un yayımını (25.02.2011) takip eden ayın birinci gününde yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

 

Böylece, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajı yapmakta olanlardan, 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanların staj yapmaya başladığı tarihten itibaren bir ay içinde Türkiye Barolar Birliği tarafından genel sağlık sigortası bildirimleri yapılacak ve bunların genel sağlık sigortalılıkları staja başladığı tarihten itibaren başlatılacaktır.

 

6111 sayılı Kanun’un 52. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 32. madde hükmünün yürürlüğe girdiği 01.03.2011 tarihinden önce staja başlayan stajyer avukatların genel sağlık sigortalılıklarına ilişkin bildirimler ise Türkiye Barolar Birliği tarafından 01.04.2011 tarihine kadar yapılacak ve söz konusu stajyer avukatların genel sağlık sigortalılıkları 01.03.2011 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

 

1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajı yapmakta olanlardan 5510  sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanların genel sağlık sigortalılığı, staj süresinin sona erdiğiveya başka bir kapsamda  genel sağlık sigortalısı sayıldıkları tarihten itibaren sona erecektir..

 

III- SONUÇ

 

Avukatların staj yapmaları kanundan doğan bir zorunluluk olması nedeniyle stajyer avukatlar, stajyerlikleri dönemde sigortalı sayılmamaktadırlar. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ‘Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler’ başlıklı 41. maddesi gereğince, sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanlara normal staj sürelerini borçlanabilme hakları getirilmiş olsa da, stajyerlerin söz konusu sürelerde genel sağlık sigortasından yararlanmalarına imkan sağlayan bir düzenleme yer almamaktaydı.

 

6111 sayılı Kanun ile stajyer avukatların,

 

1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajını yaptıkları 1 yıllık süre boyunca ve 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olunmaması durumunda,

 

– 01.03.2011 tarihinden itibaren staja başlayanların başladıkları tarihten itibaren,

 

– 01.03.2011 tarihinden önce staja başlayanların ise 1.3.2011 tarihinden itibaren

 

genel sağlık sigortasından yararlanmalarına imkan verilmiş ve 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının % 6’sı tutarındaki primlerin Türkiye Barolar Birliği tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

 

 

     

Yazarlar:Mehmet YİĞİTBAŞI*

 

Yazarlar:Kemal ÜNLÜ**

 

E-Yaklaşım / Temmuz 2011 / Sayı: 223

 

_________________________________________________________

 

(*)        Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi

 

(**)        Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yrd., İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Doktora Programı